Posted by: bluesyemre | October 17, 2022

İşyerinde Tükenmişlik Hakkında Konuşmak Hâlâ Bir Tabu

ABD’de bir tükenmişlik krizi yaşandığının en önemli göstergelerinden biri, “tükenmişlik belirtileri” için Google’da yapılan aramaların mayıs 2022’de rekor seviyeye ulaşması. Pandeminin üçüncü yılını atlatırken sendeleyen bir ekonomik gelecekle karşı karşıyayız.

Tükenmişlik, çalışanın doğası ve işi arasındaki uyumsuzluktan kaynaklanır. Bu sorun neredeyse her zaman sistemiktir ve işyerine özgüdür. Yani tükenmişlik, çalışanların bireysel problemi değildir. UC Berkeley’den Christina Maslach, tükenmişliğe yol açan altı temel alan belirlemiştir:

  • Sürdürülemez iş yükü
  • Kontrol duygusunun eksikliği
  • Gösterilen çabalar için verilen ödüllerin yetersizliği
  • Destekleyici bir topluluk olmaması
  • Adilliğin olmaması
  • Değerler ve becerilerin uyumsuzluğu

Ancak, kurumların tükenmişliği ele almadan önce bunu tartışabilecek gerekli koşulları sağlamaları gerekir. Çoğu zaman, tükenmişlik bireyin zayıflığını ve “başaramadığını” gösteren bir damga niteliği taşır. Bu da insanların bu konuda dürüst olmasını zorlaştırır. Dolayısıyla, ekip liderleri psikolojik güvenlik sağlamalı veya insanların cezalandırılma korkusu duymadan risk alıp problemlerini paylaşacak kadar güvende hissedecekleri bir kültür oluşturmalı.

Tükenmişlik Hakkında 18 Soru

Bu konudaki konuşmaları teşvik etmek için yöneticiler ve ekiplerle yaptığımız koçluk çalışmaları ve diğer deneyimlerimize dayanarak tükenmişliğin altı nedeni üzerinden 18 soru oluşturduk:

Sürdürülemez İş Yükü

Yöneticiler çalışanları hakkında gerçekçi beklentilere sahip olduklarından emin olmalılar. İnsanlardan sonsuza kadar azla yetinip çok iş yapmasını bekleyemezsiniz. Ekibiniz çoğu zaman nelerin kaydadeğer çıktılar doğuracağının farkındadır.

  • İş önceliklerimiz, stratejimiz ve beklenen sonuçlarla ne kadar uyumlu?
  • Hangi önceliklere veya etkinliklere daha fazla dikkat etmeliyiz? Bunu yapmak için nelerin önceliğini düşürmeliyiz?
  • Daha gerçekçi ve uygulanabilir bir iş akışı için nasıl bir çalışan deneyimi oluşturabiliriz?

Kontrol Duygusunun Eksikliği

Çalışanlarınız robot değildir. İşverenler çalışanlarına güvenerek inovasyon yapmaları için alan sağlamalı. Kontrol duygusunun eksikliği, öğrenilmiş çaresizliğe ve apatiye yol açar.

  • İşinizi nasıl yaptığınız ve sizi etkileyen kararlar üzerinde ne derece söz sahibisiniz?
  • Hangi alanlarda özerklikten en iyi şekilde faydalanabilirsiniz?
  • İş hedeflerimize nasıl ulaştığımız konusunda nasıl daha fazla özerklik sağlayabiliriz? Buna göre iş deneyimini nasıl yeniden tasarlayabiliriz?

Çabalar için Verilen Ödüllerin Yetersizliği

Takdir göstermek her zaman ücret artışı veya ikramiye şeklinde olmak zorunda değildir. Bazen takdir ve teşekkür etmenin sağladığı içsel ve sosyal ödüller harikalar yaratabilir.

  • Siz ve iş arkadaşlarınız ne sıklıkla iyi yaptığınız işler için uygun bir takdir alıyorsunuz?
  • Hangi ödüller ve takdir şekilleri sizin ve iş arkadaşlarınız için en önemli?
  • Sizin ve iş arkadaşlarınızın iyi işlerini daha iyi takdir eden bir sistemi oluşturmak için ortaklaşa ne yapabiliriz?

Destekleyici Bir Topluluğun Eksikliği

Hiçbir işte insanlar tamamen izole değildir. Her işyerinde bir topluluk vardır ve bu topluluk bir destek, dürüstlük ve paylaşılan sorumluluk ağı olmalıdır. Günümüzde işgücü yalnızdır. Yöneticiler aidiyet sağlayacak sosyal bağları güçlendirmelidir. Bu noktada tükenmişliği bir ekip işi olarak ele almak özellikle faydalıdır. Kişisel hikayelerin paylaşılması sosyal bağlantıları artırır ve besler.

  • İş topluluğumuz sizi ne derece güçlendiriyor ve destekliyor? Veya iş topluluğumuz ne derece enerjinizi çalıyor?
  • Topluluğumuzun özellikle güçlü olduğu alanlar nedir? Ne konularda gelişebiliriz?
  • Topluluk bağlarımızı ve bağlantılarımızı güçlendirmek için ortaklaşa neler yapabiliriz?

Adilliğin Eksikliği

Herkes adil davranılmayı ve eşit fırsatları hak eder. Cam tavanlar ve adam kayırmacılık toksik ortamlar yaratır.

  • Siz ve iş arkadaşlarınıza ne kadar adil davranılıyor?
  • Başarı ve çaba haricindeki etmenler ne derece takdir ve ödülleri etkiliyor?
  • Şirketimizi daha adil bir yer haline getirmek için beraber neler yapabiliriz?

Değerler ve Becerilerin Uyumsuzluğu

Çalışanların savunduğu ve inandığı değerler ile kurumun veya iş akışının gerektirdikleri arasında bir kopukluk olduğunda sorunlar ortaya çıkar.

  • Ekibinizin değerleriyle sizin değerleriniz ne derece uyumlu? Hangi noktalarda uyumsuz?
  • Şirketin eylemleri şirket değerleriyle ne kadar uyumlu? Ekibin eylemleri şirket değerleriyle ne kadar uyumlu?
  • Sizin ve şirketin değerlerini uyumlu hale getirmek için ortaklaşa ne yapabiliriz?

Tükenmişlik Konusunu Gündeme Getirmek

Ekip üyelerinizden bu sorulara paylaşılan bir belgede eşzamansız olarak cevap vermelerini isteyin. Herkes bunu açık bir şekilde yapmalıdır, çünkü bu türden savunmasız bir paylaşım ekip bağlarını güçlendirecektir. Eşzamanlı olmayan işbirliği daha fazla bilgi alışverişi ve daha farklı bakış açıları sağlar. Böylece sadece toplantılarda sesi çok çıkan insanların fikirleri öne çıkmaz.

Sonrasında bu konuya odaklanacağınız bir toplantı ayarlayın. İnsanları üç dört kişilik gruplara ayırarak her birine yukarıdaki soru gruplarından birini verin. Paylaşılan belgedeki yanıtları kullanarak her takımın bütün ekiple paylaşmak üzere tavsiyeler geliştirmesini isteyin. Küçük grup konuşmaları daha fazla cesaret ve samimiyet sağlar. Bunlar ekibinizde yılmazlık geliştirmek için önemlidir.

Bu tür bir alıştırma ekibinize tükenmişlik seviyeleri hakkında bir özerklik hissi ve kolektif bir sahiplik duygusu verir. Beraber bir şeyler yaratmak ve hassas konuları paylaşmak daha güçlü ve uyumlu ekipler oluşturur. Bu kapsayıcı yaklaşımda çözümler daha yenilikçi olur. Ayrıca İK departmanının kendi başına sunabileceği herhangi bir şeyden daha fazla içgörü sağlanır.

Bu tür bir diyaloga girerken gerçekçi beklentiler belirlemek önemlidir. Ekip üyelerinin endişeleri ve görüşleri ciddiye alınmalı ve bunlara saygı duyulmalı. Tek başına bu çalışmayı yapmak değişim yaratmak için yeterli değildir. Bulduğunuz sonuçlar hakkında harekete geçmelisiniz. Uygun olan düzeltmeleri yapın ve düzeltemediğiniz noktalarda nedenini açıklayıp başka çözümler arayın.

Beraber ele alındığında buradaki sorular bir diyalog oluşturulmasına yardımcı olabilir. Böylece çalışanlarınıza değer verdiğinizi ve refahlarını önemsediğinizi gösterirsiniz. Ayrıca, bu sorular tükenmişliğin sinsice yayılmasını önleyecektir.

https://hbrturkiye.com/blog/isyerinde-tukenmislik-hakkinda-konusmak-hala-bir-tabu?


Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Categories

%d bloggers like this: